Słuch dziecka bez zastrzeżeń, czyli badanie tympanometryczne u najmłodszych
Badania lekarskie dzieci, zwłaszcza niemowląt, mogą być problematyczne – głównie ze względu na nieświadomość, niecierpliwość, strach lub znudzenie najmłodszych. Badanie tympanometryczne należy do jednych z bardziej dokładnych i prostych do wykonania – nie wymaga aktywności ze strony pacjenta. Jak pomóc dziecku podczas badania? Jakie schorzenia pozwala ono wykryć?
Jak zbadać ucho u dziecka? Na czym polega tympanometria?
Tympanometria należy do jednych z przesiewowych badań, które można wykonać już po przekroczeniu 1. miesiąca życia. Główną zaletą tego rodzaju badania jest jego obiektywność – wyniki zawierają dane mierzalne, dzięki którym można je porównać z odczuciami pacjenta i dokładnie zdiagnozować lub wykluczyć problemy. Metoda ta przydaje się szczególnie w przypadku niemowląt i dzieci, u których inne rodzaje badań (oparte na aktywności pacjenta) mogą nie przynieść rezultatów.
Tympanometria jest nieinwazyjnym i bezbolesnym badaniem, które pozwala ocenić zmiany ciśnienia w przewodzie słuchowym oraz zarejestrować wychylenia błony bębenkowej. Podejrzenie różnego rodzaju niedosłuchów oraz niedowład nerwu twarzowego są wskazaniem do wykonania tego badania.
Jakie schorzenia może wykryć badanie tympanometryczne?
Badanie tympanometrem pozwala rozpoznać wiele schorzeń ze strony ucha. Są to m.in.:
- tympanoskleroza (inaczej stwardnienie ucha środkowego – powoduje tworzenie się złogów soli wapnia w okolicach ucha środkowego),
- zapalenie ucha środkowego (niedrożność trąbki słuchowej objawiająca się gorączką, niedosłuchem oraz bólem ucha; najczęściej występuje u najmłodszych do 2. roku życia),
- niedosłuchy u dziecka (odbiorczy, przewodzeniowy, mieszany),
- otoskleroza (schorzenie tkanki kostnej ucha środkowego – objawia się m.in. stopniowym pogorszeniem słuchu oraz szumami usznymi; młodzieńcza postać dolegliwości dotyka nawet kilkuletnie dzieci).
- wysiękowe zapalenie ucha środkowego (gromadzenie się płynu w jamie bębenkowej, prowadzące do niedosłuchu; schorzenie to często dotyka dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym, a także kilkumiesięczne).
Z dolegliwościami usznymi często borykają się najmłodsi. Wynika to m.in. z budowy uszu dzieci – pewne elementy są nieukształtowane, co jest doskonałą pożywką dla patogenów, które z łatwością przedostają się przez trąbkę Eustachiusza i wywołują stany zapalne.
Przebieg badania oraz przeciwwskazania do wykonania go
Tympanometria u dziecka przebiega w taki sam sposób, jak u dorosłych. Podczas badania w uchu umieszczana jest sonda z zatyczką, która pod wpływem zmiany ciśnienia oraz dźwięku rejestruje odchylenia błony bębenkowej. Wyniki zapisywane są w postaci krzywych – pacjent otrzymuje je zaraz po zakończeniu badania.
Mimo tego, że tympanometria jest bezbolesna, badany może odczuwać pewnego rodzaju dyskomfort – dlatego zaleca się, by dzieciom do 5. roku życia towarzyszyli rodzice. Ich obecność może uspokoić malucha oraz pomóc mu pozostać w bezruchu. Badanie powinno przeprowadzać się w spokojnej atmosferze – bez poruszania się, rozmowy i przełykania. Całość trwa zazwyczaj ok. 10 minut.
Brak błony bębenkowej nie pozwala wykonać tympanometrii – w innych przypadkach nie ma przeciwwskazań.
Wyniki – jak odczytać?
Otrzymane wyniki przedstawione są w formie wykresów oraz opisu. Wyróżnia się trzy rodzaje krzywej tympanometrycznej, które informują o danych schorzeniach:
- krzywa typu A (szczyt wykresu nad wartością „0”)
Wykres prawidłowy – błona bębenkowa bez niepokojących zmian. - krzywa typu B (płaska linia wykresu)
Wykres nieprawidłowy – zwykle informuje o postępującym wysiękowym zapaleniu ucha środkowego lub niedrożności trąbki słuchowej.
- krzywa typu C (szczyt wykresu umieszczony przy ujemnych wartościach ciśnienia)
Wykres nieprawidłowy – podejrzenie nieprawidłowości w działaniu trąbki słuchowej lub błony bębenkowej.
Tympanometrię przeprowadza lekarz laryngolog u niemowląt, by – w razie potrzeby – wcześnie rozpocząć leczenie, chroniąc przed rozwojem choroby i późniejszym wystąpieniem poważnych objawów. Starsi pacjenci mogą liczyć na trafną diagnozę w przypadku bólu ucha, niedosłuchów i innych niepokojących następstw.
